Op 13 december 2013 zijn de Wet verplicht schatkistbankieren voor decentrale overheden (Wet SKB), de Regeling schatkistbankieren decentrale overheden en de Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet HOF) van kracht geworden.
Wet verplicht schatkistbankieren
Deze wet verplicht schatkistbankieren bij het Rijk zonder leenfaciliteit voor gemeenten, provincies, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen. Sinds 15 december 2013 is de gemeente verplicht overtollig geld in de schatkist van het Rijk onder te brengen. Er zijn twee uitzonderingen:
- Gemeenten kunnen overtollig geld uitlenen aan andere overheden en daarmee een beter rendement behalen dan bij de schatkist. Voorwaarde is dat er geen sprake is van een directe toezichtverhouding.
- Er geldt een zogenaamde doelmatigheidsdrempel van 0,75% van het begrotingstotaal* met een minimum van € 250.000 per gemeente (maar wel met een maximum van € 2.500.000). Hebben we minder middelen dan de doelmatigheidsdrempel beschikbaar, dan hoeven deze niet naar de schatkist. Vanaf 1 juli 2021 het percentage voor het drempelbedrag verhoogd naar 2%.
Wet houdbare overheidsfinanciën
In de Wet houdbare overheidsfinanciën (HOF) staat hoe de Nederlandse overheid de afspraken wil doorvoeren die in Europees verband zijn gemaakt over de ontwikkeling van het EMU-tekort en de schuld van de overheid. In de Wet HOF wordt ook van de mede-overheden een bijdrage in de tekortreductie verwacht.
De verhoging van het drempelbedrag per 1 juli 2021 heeft geen (positieve) gevolgen omdat de BNG Bank vanaf dezelfde datum negatieve creditrente over een banksaldo boven € 500.000 berekent, de ABN Amro negatieve rente berekent vanaf € 150.000 en andere uitzettingen een negatief rentepercentage opleveren.
Wij hebben in 2021 ervoor gekozen alleen geld bij de schatkist uit te zetten. Dit is gebeurd op basis van de dagelijkse saldovoorspellingen bij de BNG-bank, waarbij ook de rentepercentages worden gemonitord en de eventuele aanbiedingen die tussenpersonen doen. (Gemiddeld 2021: Schatkist 0,00% - Andere aanbieders -0,501% tot -0,614%).
Wij hebben het drempelbedrag in 2021 niet overschreden.
* Voor Den Helder betekent dit tot 1 juli 2021 een drempelbedrag van €1.538.840 (op basis van het (primitieve) begrotingstotaal van 2021 van € 205.178.683. Vanaf 1 juli 2021 is het drempelbedrag € 4.103.574.
Het verlenen van garanties en het verstrekken van geldleningen
Ondanks de economische omstandigheden van de afgelopen jaren is de kredietwaardigheid van gemeenten nog steeds zeer hoog. Door aanscherping van het beleid van krediet verstrekkende instellingen, dat is gericht op zekerheid en rentabiliteit, wordt de gemeente meer en meer een gewilde partij om de financiering van te betrekken. Deze financiële steun kan vanuit maatschappelijk oogpunt zeer wenselijk zijn maar vormt ook groeiend risico. Dit omdat gemeenten in toenemende mate onder de verslechterde economische omstandigheden worden aangesproken op hun rol als (mede) financier of garantsteller.
Op 16 december 2019 is het beleidskader Gemeentelijke garanties en geldleningen 2019 vastgesteld.